'Theo Tetteroo onschuldig vast'  —  Experts verpulveren onderzoek incestaanklacht dochter, die nog maagd bleek

Ron Couwenhoven, De Telegraaf 6 augustus 2006

ROTTERDAM - "De Rotterdamse trucker Theo Tetteroo zit al vijf jaar volstrekt onschuldig in de gevangenis en tbsklinieken." Dat is de spijkerharde constatering van het diepgaande onderzoek dat criminoloog en ex-rechercheur dr. Harrie Timmerman instelde in het schokkende dossier van Tetteroo, die in februari 2001 werd veroordeeld wegens jarenlange incest met zijn dochter Jessica. Volgens Timmerman is de trucker het slachtoffer van een honderd procent valse aangifte. De criminoloog werkte van 1999 tot 2004 als verhoordeskundige en tactisch adviseur van het coldcaseteam bij de Groningse recherche. In die functie sloeg hij alarm toen hij tijdens lezingen van medewerkers van het Nederlands Forensisch Instituut vernam dat Cees B., de veroordeelde dader in de geruchtmakende Schiedamse Parkmoord, ten onrechte vast zat.

"Ik kan geen ander oordeel over dit onderzoek vellen dan dat het nergens op lijkt. Men is begonnen met een valse aangifte. Men heeft een slecht onderzoek verricht en men heeft valse bekentenissen verkregen. Erger kun je het niet voorstellen. Het gevolg hiervan is dat de rechtbank heeft geoordeeld op basis van feiten die niet op hun waarheidsgehalte zijn onderzocht en voornamelijk afkomstig zijn van een aangifte die als vals dient te worden bestempeld. Bovendien heeft de politie tijdens het verhoor de verdachten niet op een correcte wijze verhoord, namelijk door hen onder druk te zetten, valse beloftes te doen en voor te liegen. Het is vrijwel onmogelijk dat een rechtbank op basis hiervan een juist oordeel heeft kunnen vellen."

Zo luidt de ongehoord harde conclusie van dr. Harrie Timmerman na een diepgaande studie van het dossier Theo Tetteroo, dat door de afdeling Jeugd Zedenzaken van het district Zuid van de politie Rotterdam-Rijmond werd samengesteld. De Rotterdamse trucker werd in 2001 tot twee jaar gevangenisstraf en tbs veroordeeld wegens jarenlange incest met zijn dochter Jessica en zijn zoon Johan. Laatstgenoemde verklaarde al twee jaar geleden tegenover deze krant dat zijn aangifte vals was. Deze onthullende bekentenis werd later vastgelegd in een beëdigde notariële verklaring.

Theo Tetteroo (53) zag al twee keer zijn tbs-termijn met twee jaar verlengd. Hij verblijft momenteel in de dr. H. van der Hoevenkliniek in Utrecht. De psychiaters van de Kyvelanden-kliniek in Poortugal, waar hij jarenlang vast zat, adviseerden steeds verlenging van de termijn omdat Tetteroo hardnekkig volhoudt onschuldig te zijn. Op grond daarvan beschouwde men hem als een gevaarlijke recidivist.

Harrie Timmerman raakte geïnteresseerd in de zaak toen hij er in januari van dit jaar een stuk over las. Hij nam contact op met mr. Wim van Zundert uit Rotterdam, die al jaren beweert dat Theo Tetteroo het slachtoffer is van een ernstige gerechtelijke dwaling. Timmerman werkte 31 jaar als criminoloog aan de Rijksuniversiteit Groningen en was vanaf 1999 tot 2004 gedetacheerd bij de regiopolitie Groningen. Hier trad hij op als verhoordeskundige en adviseur van het coldcaseteam. Hij zette ook de cursus Professioneel Verhoor op.

Klokkenluider

Zijn contract werd in 2004 niet verlengd omdat hij als klokkenluider naar buiten had gebracht dat Cees B. ten onrechte was veroordeeld in de geruchtmakende Schiedamse Parkmoord. Medewerkers van het Nederlands Forensisch Instituut hadden dit tijdens lezingen voor rechercheurs meegedeeld.

In de zaak van Theo Tetteroo onderzocht Timmerman het dossier en had hij gesprekken met Theo Tetteroo en zijn zoon Johan.

Jessica, destijds 16 jaar, klaagde haar vader eind juni 1999 aan. Volgens haar was het misbruik al op haar vijfde jaar begonnen. Zij beschuldigde bovendien haar opa, bij wie zij in huis woonde, en haar broer Johan. Ook zij zouden haar wekelijks meermalen hebben verkracht.

"Een voorzichtige minimale schatting levert dan 1000 maal en een maximale schatting levert 2000 maal misbruik op. Ook Johan zou door Theo en zijn opa zijn misbruikt. Kortom, we zouden hier met een gezin te maken hebben waarbij sprake is van het ontbreken van enig moreel besef", concludeert Timmerman. "Volgens Jessica is zij de laatste keer op 27 juni 1999 misbruikt op het adres van haar vader. Maar op 30 juni bleek na medisch onderzoek dat zij nog maagd was. Dat had de kernvraag in het onderzoek van de zedenpolitie moeten zijn: hoe kan het dat het maagdenvlies nog intact was? Alle deskundigen zeggen dat dit onmogelijk is."

In zijn rapport, dat werd samengesteld vanuit een gedragswetenschappelijke invalshoek, somt Timmerman een lange reeks van blunders op in het politieonderzoek:

• De woning van de grootouders, waar Jessica en Johan woonden, werd niet in kaart gebracht.
• De tante en de zwager van Theo, die goed op de hoogte waren van de gezinssituatie, werden niet gehoord.
• De aanklacht tegen opa trok Jessica in, maar dat tastte haar geloofwaardigheid in de andere aanklachten kennelijk niet aan.
• Jessica beweerde dat Johan haar twee keer per week misbruikte en dat hij altijd condooms gebruikte. Hij was tien jaar toen het volgens Jessica begon, maar er werd niet gevraagd en ook niet onderzocht waar het kind die condooms vandaan haalde.
• Er werd niet onderzocht hoe het komt dat Jessica nooit zwanger is geworden.
• In het dossier ontbreken ondersteunende verklaringen voor de beweringen van Jessica.
• Het meisje trok zich in alle verhoren terug als er kritische vragen werden gesteld over de manier waarop zij werd misbruikt.
• Johan werd tijdens een verhoor meegedeeld dat zijn vader de incest had bekend, terwijl Theo toen nog niet was gehoord.

Multiple sclerose

Harrie Timmerman zegt: "Als men de woning van opa en oma in kaart had gebracht, dan had men gezien dat de slaapkamers van de kinderen werden gescheiden door die van de grootouders. Hoe kan het dat oma nooit iets heeft gemerkt van de nachtelijke escapades van haar kleinzoon en haar man? En hoe kon opa, die aan multiple sclerose leed, jarenlang wekelijks ongemerkt het echtelijk bed verlaten om zijn kleindochter te misbruiken? Het is toch onwaarschijnlijk dat de oma al die jaren niets heeft gemerkt?"

De oma kon niet meer worden gehoord. Zij overleed op 10 juni 1999 - achttien dagen voor de aanklacht van Jessica - aan een acute hartstilstand toen zij met haar kleindochter naar de avondvierdaagse stond te kijken. Volgens Jessica werd zij zondag 27 juni voor de laatste keer door haar vader misbruikt. Dat zou zijn gebeurd in de woning van Theo, maar over Theo's huis is niets in het dossier te vinden. "Dat is vreemd, want in de woning van Theo werd een portofoon van de politie gevonden. Kennelijk hebben zij daar wel huiszoeking gedaan", zegt Timmerman. "Hieruit moet je de conclusie trekken dat zij blijkbaar niets belastends hebben gevonden. Maar dat zou ook aan de rechter moeten worden gemeld en dat is dus niet gebeurd."

Na gesprekken met Theo en Johan, opa en de tante is dr. Timmerman ervan overtuigd dat Jessica deze gebeurtenis heeft verzonnen. Hij zegt: ,,Iedereen verklaart dat Jessica bijna nooit zonder oma bij haar vader op bezoek kwam en dat zij na 10 juni 1999 niet meer in zijn huis is geweest. De verklaringen van Theo worden ondersteund door die van de vader en de zuster van Theo."

Even opmerkelijk is dat moeder Lucia van W. niet door de politie is gehoord. Zij zat zes jaar in de gevangenis wegens moord op een baby uit een eerder huwelijk. Theo scheidde van haar, maar na haar vrijlating zochten moeder en kinderen weer contact. Theo zat toen vrijwel dag en nacht op zijn truck om zo een schuld van 60.000 gulden, die zijn ex hem had nagelaten, weg te werken. Volgens Johan was de moeder de kwade genius achter de aanklachten van de kinderen. Toch vond de zedenpolitie het niet nodig met haar te gaan praten.

"Er zijn in dit dossier zo veel onwaarschijnlijkheden dat het onbegrijpelijk is dat er bij niemand een lichtje is gaan branden", zegt Harrie Timmerman. "Dit is een zaak die absoluut had moeten worden voorgelegd aan de Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken, die midden in de periode van het onderzoek werd ingesteld door het college van procureurs-generaal. Dit is een groep experts die kan worden ingeschakeld als men twijfelt aan de geloofwaardigheid van de aangifte. En volgens mij waren die twijfels zeker aanwezig, want het duurde niet minder dan een jaar voordat Theo werd aangehouden, terwijl er toch sprake van bijzonder ernstige aanklachten was."

Dat Theo Tetteroo aanvankelijk een bekennende verklaring bij de zedenrechercheurs aflegde  —  hij trok deze nog voor de rechtszaak in  —  is volgens Timmerman het gevolg van zware druk en valse beloftes.

"Er werd hem voorgehouden dat hij een lagere straf zou krijgen als hij zou bekennen en dat hij naar huis mocht. Theo is een man die makkelijk is te beïnvloeden en iemand die moeilijk uit zijn woorden kan komen. Hij is onder de druk bezweken", zegt Timmerman. "Even onbegrijpelijk is het dat voor politie, justitie en rechtbank kennelijk geen rol speelde dat Jessica nog maagd was. Er is geen medisch deskundige ingeschakeld om hieromtrent een verklaring af te leggen of als getuige-deskundige op te treden."

Tetteroo ging op advies van zijn eerste advocaat indertijd niet in hoger beroep. Dit lijkt een juridische blunder van de hoogste orde, waardoor het nu buitengewoon moeilijk is om een revisie van het proces bij de Hoge Raad af te dwingen. Twee dergelijke verzoeken werden al afgewezen omdat er geen nieuwe feiten op tafel werden gebracht. Het derde is in de maak en zal worden ondersteund door onder meer het rapport van dr. Timmerman.

Volgens de criminoloog is Jessica's aangifte tegen haar vader een schreeuw om aandacht. Hij zegt: "Met valse aangiftes is dat vaak het geval, een ander motief is wraak. Is het een schreeuw om aandacht, dan zie je vaak dat de aangevers later niet op hun verklaring durven terug te komen omdat zij bang zijn voor de consequenties. Maar ik ken geen geval waarin tegen iemand die om die reden een valse aangifte heeft gedaan, een veroordeling is uitgesproken. Deze mensen hebben psychische hulp nodig en moeten die ook krijgen."