Afstand bewaren bij incestbeschuldiging

De Gelderlander 6 juli 2004

NIJMEGEN / DRUTEN - In de beroepscode van psychotherapeuten komt te staan dat zij afstand moeten bewaren als een patiënt zich tijdens therapie plotseling seksueel misbruik of een andere traumatische jeugdervaring herinnert.

De Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) werkt momenteel aan een aanpassing van haar beroepscode. Uitgangspunt daarbij is dat psychotherapeuten bij een plotseling hervonden herinnering niet zonder meer aannemen dat die de werkelijkheid weergeeft. "De therapeut moet beseffen dat het verhaal van de cliënt ook niet waar kan zijn", aldus drs. M. Buitenhuis van de NVP.

Vooral mensen met bepaalde persoonlijkheidskenmerken of psychiatrische stoornissen kunnen gevoelig zijn voor suggestieve beïnvloeding door een therapeut en kunnen van alles door elkaar husselen zoals dromen, fantasie, eigen ervaringen en verhalen over belevenissen van anderen.

Plotselinge beschuldigingen van incest hebben in Nederland een paar keer tot geruchtmakende zaken geleid, zoals de affaire Lancee. René Lancee, politiechef in Schiermonnikoog, werd door een arrestatieteam van zijn bed gelicht nadat zijn dochter hem beschuldigde van seksueel misbruik. Later bleek dat ze alles had verzonnen. Joop en Trees Kuijpers uit Druten, eveneens ten onrechte beschuldigd van incest, babymoorden en kannibalisme, klaagden de therapeut van hun dochter aan die haar had gesteund bij het doen van aangifte bij de politie. De behandelaar werd veroordeeld tot 12.000 euro vanwege zijn dubieuze rol, een unicum in de Nederlandse rechtspraak.

J. Buijs van de werkgroep fictieve herinneringen, die strijdt tegen valse incestbeschuldigingen, heeft lang op een geste van de beroepsvereniging gewacht. "Nederland heeft nu een expertisegroep die valse aangiften onderschept voordat het tot een rechtszaak komt.

"In Engeland gaan ze dat systeem overnemen en aangiften eerst goed toetsen", aldus Buijs. "Er zijn nieuwe richtlijnen gekomen voor opsporingsbeleid. Zomaar tot aanhouding overgaan waarbij je 's nachts door de politie van je bed wordt gelicht, kan niet meer."

Ook de aanpassing van de beroepscode voor psychotherapeuten is winst, vindt Buijs. "Al zijn we door de beroepsvereniging lange tijd met hoongelach begroet. Ik zie dit als een erkenning dat er dingen zijn gebeurd die niet hadden mogen gebeuren. Maar ik denk nog steeds dat veel therapeuten eigenlijk niet beseffen hoeveel er in sommige gezinnen is aangericht en onherstelbaar verwoest."